Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Β' Γυμνασίου - Λεξιλογικά - Ενότητα 7

Αρχαία Ελληνική Γλώσσα Β' Γυμνασίου - Λεξιλογικά - Ενότητα 6

Άτομα με αναπηρία στα βιβλία για παιδιά και νέους: από την δαιμονοποίηση στην αποδοχή

(από τον ιστότοπο elniplex)

       "Η πρώτη επαφή όλων μας είναι τα λαϊκά παραμύθια, αυτή η μεγάλη πόρτα στη λαϊκή μας παράδοση. Αν, όμως, κοιτάξει κανείς λίγο καλύτερα μέσα σε αυτά, θα δει ότι οι ήρωες με αναπηρία είτε απουσιάζουν, είτε, όταν εμφανίζονται, αντιμετωπίζονται χλευαστικά, απαξιωτικά, καθώς για αιώνες τα άτομα με αναπηρία θεωρήθηκαν στην λαϊκή κουλτούρα, άτομα κατώτερα, διαβολικά, στην καλύτερη περίπτωση ειδικών δυνατοτήτων, αναγκών, απαιτήσεων. Αυτή η δαιμονοποίηση της εξωτερικής εμφάνισης των ανθρώπων, της παρεκκλίνουσας εμφάνισής τους από το αποδεκτό πρότυπο, οδήγησε στην απομόνωση, στην απουσία οποιασδήποτε πρωτοβουλίας βοήθειας, ένταξης, συμμετοχής τους στον οικογενειακό και κοινωνικό βίο. Μάλιστα συχνά ο σωματικά αποκλίνων ή ανάπηρος συχνά ήταν ο αρνητικός ήρωας μιας ιστορίας, κάποιος κουτοπόνηρος, τυχοδιώκτης ή χαμηλών ηθικών αξιών άνθρωπος.

Μα και πέρα από τα λαϊκά παραμύθια, τα πράγματα δεν ήταν και πολύ καλύτερα. Μόνο μετά τη δεκαετία του 60′ τα πράγματα άρχισαν -στο εξωτερικό ασφαλώς- να αλλάζουν κατεύθυνση, χάρη στις φωνές φωτισμένων δασκάλων που έφτασαν στα αυτιά μερίδας της κοινωνίας και των δημιουργών. Οι νέοι δημιουργοί που μπήκαν στο χώρο του παιδικού βιβλίου μετά το 1950-55 σε δυτική Ευρώπη, βόρεια Αμερική και Αυστραλία, παράγοντας συνολικά πιο προσεγμένα και πιο προοδευτικά βιβλία, άρχισαν να ρίχνουν κλεφτές ματιές στα άτομα με αναπηρία, άλλοτε τοποθετώντας τα στον κεντρικό άξονα μιας ιστορίας, άλλοτε στο περιθώριό της, αλλά σίγουρα αντιμετωπίζοντάς τα πια με μεγαλύτερο σεβασμό, προσοχή και προσεγγίσεις που έφευγαν από τις πεπαλαιωμένες αντιλήψεις του πρόσφατου παρελθόντος." (συνεχίστε την ανάγνωση εδώ: Άτομα με αναπηρία στα βιβλία για παιδιά και νέους: από την δαιμονοποίηση στην αποδοχή )

"Στην Ελλάδα το πράγμα άργησε να μπει στο δρόμο της εξέλιξης των επιστημονικών θεωριών αλλά και της ίδιας της ζωής. [...]
Υπάρχει, ωστόσο, μόνο του, πρωτοπόρο και ξεχασμένο, εκείνο Το Γούτου Γουπατού, του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη (1899) με τα πολλαπλά επίπεδα ερμηνείας." 

Μπορείτε να διαβάσετε το διήγημα του Παπαδιαμάντη εδώ: Γούτου Γουπατού (σελ. 183)